Nena van der Horst (University of Amsterdam)
Tijdschrift Ondernemingsrecht, 2023/98
Abstract: De afgelopen vijf à tien jaar is in Ne der land en Europa een ontwikkeling zichtbaar waarin met het on der nemings recht wordt geprobeerd te bewerkstelligen dat grote ven noot schap pen hun negatieve impact op mens en milieu inperken. Het wettelijk systeem voor winstuitkeringen aan aan deel hou ders kan hierin een belangrijke rol spelen, maar is als on der werp in de discussie vooralsnog onderbelicht. Een uitzondering vormt de aanzet voor een wettelijke regeling voor de maatschappelijke BV (BVm), waarin voor het eerst wordt voorgesteld om maatschappelijke doelen een plek te geven in de wettelijke winstuitkeringsregeling. Nu door maatschappij en wetgever steeds vaker ook van vennootschappen zonder maatschappelijk doel maar mét grote negatieve impact wordt verwacht dat zij die impact inperken, kan het nieuwe denken over winstuitkeringen in de BVm-regeling een bredere re le vantie krijgen. In dit artikel wordt allereerst de bal bij bestuurders van ven noot schap pen gelegd. Zij kunnen maatschappelijke statutaire reserves invoeren of een ‘steward ownership’-structuur creëren, waardoor een deel van de winst van de vennoot schap gebruikt kan worden voor een transitie naar een meer maatschappelijk verantwoord bedrijfsmodel. Omdat voor beide opties instemming van aan deel hou ders vereist is, wordt geconcludeerd dat de wetgever in ieder geval voor ven noot schap pen met een grote negatieve impact op mens en milieu de wettelijke regeling voor winstuitkeringen zou moeten aanpassen. Voorgesteld wordt om ven noot schappen concrete handvatten te bieden middels transitieplannen en daaraan gekoppelde transitiereserves. Als alternatief wordt het idee opgeworpen om net als in de aanzet voor de BVm een nieuwe ‘maatschappelijke weigeringsgrond’ toe te voegen aan de uitkeringstest voor BV’s. Een aandachtspunt bij deze voorstellen is de mogelijkheid tot omzeiling via andere vormen van vermogensonttrekkingen.
